Süper Emeklilik Şartları

Süper emeklilik şartları ve süper emeklilik uygulaması nedir, süper emeklilik nasıl oluştu ? Yıl 1987, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununa göre alınacak prim­ler ile bağlanacak emekli aylıklarının hesaplanmasında katsayı ve gösterge sistemi uygulanmaktadır.
Gösterge tablosundaki en küçük gösterge 700, en büyük gösterge 1400′dür.

Bu sistem içinde işçi emeklilerine 1400 gösterge üzerinden bağlanabi­len en yüksek emekli aylığı 88.000 TL, sigorta primine tabi tutulabi­len aylık kazancın üst sının ise 116.400 TL’dır.

Sigortalılardan pek çoğunun aylık kazançları 116.400 TL’nın üstünde olmasına rağmen, bu sının aşan miktardan prim kesilemediğinden, bir yandan Sosyal Sigortalar Kurumu prim kaybına uğramakta, öte yandan bunlara bağlanan emekli aylıklan çalışırken aldıklan ücretle­rin çok gerisinde kalmaktadır.

Prim matrahının üst sının ile emekli aylıklannın, ücretlerin gerisinde kaldığı böyle dönemlerde göstergelerde değişiklik yapılarak prim matrahının yükseltilmesi ve yeni göstergelere intibak yapılarak emek­li aylıklannın da belirli oranlarda artınlması, önceleri de başvurul­muş bir yoldur. Ancak yapılacak intibak işleminin getireceği ek mali yükün Kurum kaynaklan ile karşılanması zorunlu olduğundan, gös­terge artışlanmn asgari düzeyde tutulması gerekmektedir.

Ancak yüksek ücret artışları nedeniyle; sigortalılann kazançları ile prim matrahı üst sının ve emekli aylıkları arasında bu defa oluşan dengesizlikler, sınırlı gösterge artışlan ile giderilebilecek boyutlannüstündedir.

Bu koşullarda, eski emekliler için intibak işlemi yapılmasını gerektir­meyecek şekilde prim matrahının ücretler seviyesine yükseltilmesi en akılcı yol olarak görülmektedir.

Aynı zamanda, önceki yıllarda yüksek ücretle çalıştıkları halde, yasa ile getiri­len sınırlama nedeniyle tüm ücretleri üze­rinden prirn ödeme imkanı bulamayan ve
1400 göstergeden emekli aylığı alanlar bakımından ortaya çıkacak eşitsizliklerin de giderilmesi halinde sorunlar tümüyle çözümlenmiş olacaktır.

Kamuoyunda da destek bulan bu görüşler ışığında hazırlanarak Türkiye Büyük Millet Meclisine sunulan Kanun Tasarısı­na göre;

1- 1700′den başlayıp, 6400′de sona eren üst gösterge tablosu uygulamaya konula­rak, o tarihte 116.400 TL olan prim mat­rahının üst sının 448.000 liraya yükselti­lecektir. Böylece Kurumun prim gelirle­rinde önemli artışlar sağlanacağı gibi,yükseltilmiş matrah üzerinden en az 5 yıl prim ödedikten sonra emekli olacak sigor­talılar 6400 gösterge üzerinden emekli
aylığı alabileceklerdir.

2- Kanunun yürürlüğe gireceği tarihten önce 1400 göstergeden aylık bağlanmış olanlardan isteyenler, hesaplanacak prim farkım Kuruma ödemek suretiyle 6400 olan yeni üst gösterge ile kendi gösterge­leri arasındaki 5000 göstergeyi satın ala­bilecekler ve tahsil edilen prim farkları Kurumca 5 yıl nemalandınlarak bunların emekli aylıkları da 5 yıl sonra 6400 gös­terge Karşılığı aylık seviyesine yükselti­lecektir.

Ancak Kanun Tasarısının, ilgili komis­yonlarda görüşülmesi sırasında verilen önergelerle, Tasarının eski emeklilerle il­gili bölümlerinde değişiklik yapılarak, 5000 gösterge satın alanların aylıkları­nın, prim farkını ödedikleri tarihi izleyen ay başından itibaren 6400 gösterge aylığı seviyesine yükseltilmesi hükme bağlan-mışır.

Komisyonlarda yapılan bu değişiklik, göstergesi 1400 olan ve başvuru tarihleri­ne göre hesaplanan 4.200.000 veya 5.040.000 lira prim farkını ödeyen eski emeklilerin aylıklarının, ödemeyi izleyen ay başından itibaren yaklaşık dört kat ar­tırılarak 88.000 liradan 333.000 ikaya yükseltilmesini gerektirmektedir.

O tarihte, ödeme gücü bulunanlar için son derece cazip olan bu imkandan, yaklaşık 62 bin emekli Sosyal Sigortalar Kurumu­na toplam 260 milyar lira ödeme yaparak yararlanmış ve böylece halk arasında sü­per emekliler olarak bilinen yeni bir emekli grubu oluşmuştur.

Ne varki, göstergesi 1400′ün altında bulu­nan ve süper emeklilik uygulamasından yararlanamayan bazı emeklilerin kendile­rine de bu hakkın verilmesi istemi ile Yargı yoluna başvurmaları, konunun Yargıtay 10. Hukuk Dairesince Anayasa­ya aykırılık iddiası ile, Anayasa Mahke­mesine intikal ettirilmesi sonucunu doğur­muştur.


Anayasa Mahkemesi yaptığı incelemeler sonunda süper emeklilik uygulamasını Anayasaya aykırı bularak 26.10.1988 ta­rihinde iptal etmiş ve bu konuda yeni bir düzenleme yapılmasını sağlamak üzere iptal karanhınaltı ay sonra yürürlüğe gir­mesini kararlaştırmıştır.

B. İPTAL KARARI ÜZERİNE NE YAPILDI?

Süper emeklilik uygulamasının iptal edil­mesi ile doğan yasal boşluğun doldurul­ması gerektiğinden, bu aşamada süper emekli aylıklarının emsallerinin aylıkları ile eşitleneceği tarihe kadar dondurulma­sı tek çıkış olarak görülmektedir. Bu dü­zenleme yapıldığı takdirde aylıkların eşitlenmesi yıllarca sürecek ve süper emekliler normal emeklilere göre fazla aylık almaya devam edeceklerinden bir sorun çıkmayacaktır.

Bu düşüncelerle 29.12.1988 tarihinde çıkarılan 3522 sayılı Kanun ile süper emeklilerin Aralık 1988 tarihinde almakta oldukları aylıklarının, emsallerinin aylık­ları ile eşitlençceği tarihe kadar artınlma-ması hükme bağlanmıştır.

Ne varki, yüksek eflasyon nedeniyle ay­lıklar beklenenden çok daha kısa sürede eşitlendiğinden 3522 sayılı Yasa ile yapı­lan bu düzenleme soruna bir çözüm geti­rememiştir.

Bu gelişmeye bağlı olarak, süper emeklilerin mağduriyetleri konu­sunda kamuoyunda şikayetlerin yoğunlaşması üzerine 3522 sayılı Yasa ile getirilen aylıkların don­durulması hükmünün iptali için Ana Muhalefet Partisi tarafından Anayasa Mahkemesine başvurul­muştur.

Anayasa Mahkemesice iptal istemi yerinde görülmeyerek başvuru reddedilmiş ise de, kararın gerek­çesinde özetle “… kazanılmış hak­tan söz edilerek farklı aylıkların ödenmesinin imkansız olduğu, ne varki bu kişilerin mağduriyeti var­sa bunun telafi edilmesinin Kamu yararına olacağı” ifade edilerek, bir anlamda haksızlıkları gidere­cek yeni bir düzenleme yapılması için idareye yol gösterilmiştir.

C. TELAFİ EDİCİ ÖDEME NEDİR?

Anayasa Mahkemesinin sözkonusu kara­rının gerekçesi de dikkate alınarak, süper emeklilerin mağduriyetlerinin giderilmesi amacıyla, bu defa telafi edici ödeme uy­gulamasına geçilmesi uygun görülmüş­tür.

Bu amaçla 1.1.1991 tarihinde yürürlüğe konulan 3702 sayılı Kanunla, süper emeklilerin aylıklarına ek olarak 4.200.000 TL ödeyenlere her ay 330.000 TL, 5.040.000 TL ödeyenlere de 400.000 TL “telafi edici ödeme” yapılması esası getirilmiştir.

Yasada, telafi edici ödeme tutarlarının ay­lıklara uygulanan katsayıdaki artış oranı­na göre artırılması da hükme bağlandı­ğından, yapılan artışlarla bugün 4.200.00 TL ödeyenlere 693.752 TL, 5.040.000 TL ödeyenlere de 840.911 TL telafi edici ödeme yapılmaktadır.

D. YENİ KANUN TASARISINA NEDEN GEREK DUYULDU,NE GETİRİYOR?

1. Yukarıda belirtilen miktarlarda telafi edici ödeme yapılmasına rağmen süper emeklilerin mağduriyetleri devam etmek­tedir.

2. Süper emeklilerin durumlarının yeni­den gözden geçirileceği Hükümet Progra­mında yer almıştır.

3. Sosyal Sigortalar Kurumu emeklileri­nin göstergelere dağılımında 1987 yılına göre büyük değişiklikler olmuştur. Ara­dan geçen beş yıl içinde emekli olarak üst göstergelerden aylık bağlananalann sayısı 300.000 kişiye ulaşmış, böylece 62.000 süper emekünin ayrıcalıklı grup olma özelliği kalmamıştır.

işte bu nedenlerle yeni bir düzenleme ya­pılarak süper emeklilerin haklarının iade­si gerekmektedir.

Yeni kanun tasarısı süper emeklilere ha­len ödenmekte olan telafi edici ödeme tu­tarlarının artırılması suretiyle, bunlara her ay 6400 gösterge aylığı seviyesinde ödeme yapılmasını sağlamaktadır.

Süper emeklilere halen 740 katsayıya gö­re her ay ortalama;

891.079 TL aylık

975.000 TL sosyal yardım zammı

693.752 TL telafi edici ödeme

olmak üzere top’lam 2.559.831 TL ödeme yapılmaktadır.

Tasan değişikliğe uğramadan Kanunlaş­tığı takdirde bunlara; 891.079 TL aylık 975.000 TL sosyal yardım zammı

2.021.561 TL telafi edici ödeme olmak üzere toplam 3.887.640 TL ödeme yapıla­bilecektir.

Böylece 62.000 süper emeklinin 1988 yı­lında uğradıkları hak kayıpları tümüyle telafi edilerek konuya kaücı çözüm geti­rilmiş olacaktır.


E. Çağrıcı

E-posta Adresi : [email protected] - Çağrıcı Google+ Yazıları İçin »
SEO Uzmanı Yazar E. Çağrıcı'nın "Süper Emeklilik Şartları" ile ilgili yazılarını ve Youtube sayfalarından takip edebilirsiniz.
DMCA - şifresiz emekli maaşı sorgulama

Süper Emeklilik İlgili Bağlantılar

E Okul - E Devlet - SSK Sorgulama - Ehliyet