Yeni teşvik sisteminde sigorta primi teşviki

Yatırımların teşvikine ilişkin hükümleri de bünyesinde barındıran Yasa Tasarısında, yatırımların ekonomik ve sosyal açıdan göreceli olarak daha az gelişmiş illere yönlendirilerek, bu illerde istihdamın artırılması ve bölgesel gelişmişlik farklarının azaltılması amacıyla, yatırımcının üzerindeki istihdam kaynaklı yüklerin azaltılması bağlamında öngörülen gelir vergisi stopajı teşvikini Salı günü yazmış, sigorta primi teşvikini bugüne bırakmıştık.

Tasarı ile mevcut sigorta primi teşviki tutarının, Bakanlar Kurulunca belirlenecek illerde gerçekleştirilecek yatırımlar için artırılması öngörülüyor. 

MEVCUT SİGORTA PRİMİ TEŞVİKİ
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunun halen yürürlükte olan ek 2. maddesine göre, yatırımlarda Devlet yardımları hakkında kararlar çerçevesinde teşvik edilen yatırımlara bağlı olarak gerçekleştirilen istihdam için 18 Ağustos 2009 tarihinden itibaren, asgari ücret üzerinden hesaplanan sigorta primlerinin işveren hisselerinin tamamına kadar olan kısmı Hazinece karşılanıyor.

ÖNGÖRÜLEN SİGORTA PRİMİ TEŞVİKİ 
Tasarıda mevcut durum korunurken, Bakanlar Kurulunca belirlenecek illerde gerçekleştirilecek yatırımlarda istihdam edilecek sigortalılar için işveren hisseleri ile birlikte sigortalı hisselerinin tamamına kadar olan kısmının da karşılanması öngörülüyor.

Buna göre, yatırımlarda Devlet yardımları hakkında kararlar çerçevesinde düzenlenen teşvik belgeleri kapsamında gerçekleştirilecek yatırımlarla istihdam edilecek sigortalılar için asgari ücret üzerinden hesaplanacak sigorta primlerinin işveren hisselerinin tamamına veya Bakanlar Kurulunca istatistiki bölge birimleri sınıflandırması, kişi başına düşen milli gelir veya sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeyleri dikkate alınmak suretiyle belirlenecek illerde işveren hisseleri ile birlikte sigortalı hisselerinin tamamına kadar olan kısmı Ekonomi Bakanlığınca karşılanacak.

Bakanlar Kurulu, Ekonomi Bankalığınca karşılanacak tutarın uygulama süresini, karşılama oranını ve kapsamını; yatırımın sektörü, büyüklüğü ve bulunduğu illere göre farklılaştırmaya yetkili olacak.

YARARLANMA ŞARTLARI
Söz konusu primlerin Ekonomi Bakanlığınca karşılanabilmesi için yatırımın yatırım teşvik belgesine bağlanmış olmasının yanı sıra işverenlerce, çalıştırdıkları sigortalılarla ilgili olarak aylık prim ve hizmet belgelerinin yasal süresi içerisinde Sosyal Güvenlik Kurumuna verilmesi ve Ekonomi Bakanlığınca karşılanmayan tutarın yasal süresi içinde ödenmiş olması şartı aranacak. 

DİĞER HUSUSLAR
Ekonomi Bakanlığınca karşılanan prim tutarları işverenlerce gelir ve kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınamayacak.
5510 sayılı Kanun gereğince yapılacak kontrol ve denetimlerde çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği veya bildirilen sigortalının fiilen çalışmadığının tespit edilmesi halinde işverenler bir yıl süreyle sigorta primi desteğinden yararlanamayacak.

Sigorta primi teşvikinden yersiz olarak yararlanıldığının tespit edilmesi halinde, yararlanılan teşvik tutarı işverenden gecikme zammı ve gecikme cezası ile birlikte tahsil edilecek.
Ayrıca işyerinde sigortalının fiilen çalışmadığı halde bildirildiğinin tespit edilmesi halinde işveren hakkında Cumhuriyet Başsavcılına suç duyurusunda bulunulacak.

Banka kredisiyle alınan evin haczi
Süresinde ödenmeyen bir borcun ödenmesini sağlamak amacıyla borçlunun mal varlığına tamamen el konulması söz konusu değil. Yani, borçluya ait bazı mallar haczedilemiyor. Bunlardan birisi de 'borçlunun haline münasip tek evi.' Borçlunun haline münasip evinin haczedilemeyeceği; hem İcra ve İflas Kanunu'nda (m. 82/12), hem de Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'da (m. 70/11) yer alıyor. Yani, haline münasip evin haczedilemeyeceği kuralı hem özel borçlar hem de kamu borçları için söz konusu.

Ancak borçlunun haline münasip tek evi de olsa, 'evin borcu için haciz uygulanması' halinde haczedilemezlik şikayeti geçersiz oluyor. Yani, banka kredisiyle alınan haline münasip evin borçlarının bankaya ödenmemesi halinde bankanın haciz uygulaması mümkün. Bu durumda meskeniyet veya haczedilemezlik şikayetinde bulunulmuş olsa bile hacze devam ediliyor.

Evlilik nedeniyle işten ayrılma halinde işsizlik ödeneği
1,5 yıldır özel kurumda çalışıyorum, evlenme nedeniyle işten ayrılacağım, işsizlik maaşı ve kıdem tazminatı alabilir miyim ya da ne gibi haklarım var? E. Kibaroğlu
Evlilik nedeniyle işten ayrılmanız halinde işsizlik ödeneğine hak kazanmazsınız, ancak kıdem tazminatına hak kazanırsınız. Ayrıca yıllık ücretli izninizi kullanmadıysanız, izin ücretinizin ödenmesi gerekir. Bunların dışında başka hakkınız yok.

23 Nisan'da çalışmayan işten çıkarılabilir mi?
23 Nisan bayramında çalışmadığım için tutanak tutuldu ama ben tutanağı imzalamadım. İşverenim istifa etmemi istedi, ne yapmalıyım? H. Şimşek
23 Nisan resmi bayram günü olup, iş sözleşmenizde hüküm yoksa çalışmak zorunda değilsiniz. Zaten bu nedenle de işveren sizi işten çıkaramayıp, sizin istifa ederek ayrılmanızı istemiş. İşten ayrılmanız halinde kıdem tazminatı hakkınızı kaybedersiniz. Bizce hiçbir şey yapmayıp işinize devam edin.

GÜNÜN SÖZÜ
'İyi bir başlangıç, yarı yarıya başarı demektir.' Andre Gide