Evlilik Nedeniyle İşten Ayrılan Kadın İşçinin Çalışma Hakkı

Soru: Evlilik nedeni ile evlendikten 1 yıl içinde işten ayrılan kadın işçi, daha sonra yeni bir işe girmesi konusunda sıkıntı yaşar mı? Eski işveren bu durumu kötü niyet olarak mahkemeye yansıtıp kadın işçiden tazminat talep edebilir mi? Yasa ile belirlenmiş ve kadın işçinin aleyhine bir durum var mıdır? Derya ÜNVER

Cevap: Evlilik nedeniyle evlilik tarihinden itibaren en geç 1 yıl içinde kendi arzusuyla iş akdini feshederek işten ayrılma hakkı 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında çalışanlar için geçerli bir haktır. Yasa koyucu kadınının evlilikteki rolünü gözeterek ülkemiz kadın çalışanlarından evlilik nedeniyle çalışma yaşamına devam etmeme ihtimalini ve bu ihtimalin geçerli olması halinde kadın işçinin o ana kadar olan kıdem tazminatı alacağını güvence altına almak amacıyla böyle bir hak tanımış bulunmaktadır.

Bu bağlamda verilen hakkın içeriğine göre yeni bir işe girmek amacıyla iş akdi feshi kötü niyet olarak değerlendirilebilir ise Anayasal güvence altında bulunan çalışma hakkı engellenemez. Yani kadın işçi evlendiği gerekçesiyle işten ayrılabilir, uzun veya kısa bir zaman sonra da fikrini değiştirebilir ve yeniden çalışmaya başlayabilir ki bu da hayatın olağan akışına aykırı bir durum olarak nitelendirilemez. Yeniden çalışmaya başladı diye eski işvereninden aldığı kıdem tazminatı hakkı yok sayılamaz.

Yasalarda da bu konuda hiçbir engel hüküm bulunmamaktadır. Ama daha işten ayrılmadan veya ara vermeksizin başka bir işle bağlantı kurulduğu saptanıldığında elbette evlilik nedeniyle kıdem tazminatı isteme hakkının kötüye kullanıldığı şeklinde bir değerlendirme haksız bir çıkarım olmayacaktır.
Erkek Memurun Aylıksız Doğum İzni

Soru: Erkek memura verilen 24 aylık aylıksız doğum izni için, iznin başlama zamanı fark eder mi? Örneğin eşi Mart ayında doğum yapan biri, iznini eylül ayından itibaren kullanmak isterse izne ayrılabilir mi? Abdurrahman BAYSOY

Cevap: 6111 sayılı Kanunla doğum yapan memura isteği üzerine oniki aya kadar verilen aylıksız izin hakkı yirmidört aya çıkarılmış ve eşi doğum yapan memura da isteği üzerine yirmidört aya kadar aylıksız izin hakkı tanınmış bulunuyor. Doğum yapan kadın memura verilecek aylıksız iznin başlangıç tarihi, doğum sonrası analık izninin (asgari 8, azami 13 hafta) bitimi; eşi doğum yapan memura verilecek aylıksız iznin başlangıç tarihi ise doğum tarihi olarak belirlenmiş bulunuyor.

Eşi doğum yapan memura, eşinin Devlet memuru olup olmadığına bakılmaksızın, isteği halinde 24 aya kadar aylıksız izin verilmesi mümkün bulunuyor. Ancak söz konusu iznin bitiş tarihi, eşinin doğum yaptığı tarihten itibaren hiçbir surette yirmidört aylık sürenin bitimini geçemeyeceğinden Mart ayında doğum yapan eşine istinaden aylıksız doğum izni isteyecek erkek memura Eylül ayından itibaren verilecek aylıksız izin en fazla 18 ay olabilir.

Doğum Borçlanmasıyla Emeklilik
Soru: 1959 doğumlu annem Şubat 1981 ayında sigortalı olarak çalışmaya başlamış ve bin 711 günlük primi var. 1981'den sonra doğan ben ve kardeşimden dolayı borçlanma yaparsa kaç gün kazanır? Doğum borçlanması ne kadar tutar? Doğum borçlanması bedelini yatırdıktan sonra ne zaman emekli olabilir? Ne zamana kadar yatırmamız gerekiyor? Ne kadar toplam prim gerekiyor? Sema NAR HELLAÇ

Cevap: Anneniz 08.09.1981'den önceki sigortlılık başlangıcı sayesinde 3 bin 600 gün ve 50 yaşla emeklilik hakkına sahip bulunuyor. Kardeşinizle doğumlarınızın en az iki yıl arayla olması ve doğumlarınızın annenizin prim ödediği dönemle çakışmaması şartıyla anneniz iki doğumdan dolayı bin 440 gün borçlanma yapabilir. Bunları ödedikten başka 449 gün daha prim ödemesi gerekiyor. Bu 449 günlük primin ay be ay olması gerekiyor.

Çalışarak da isteğe bağlı olarak da ödenebilir ancak önemli olan husus 449 günü isteğe bağlı olarak ödemeyi düşünürseniz önce borçlanmayı yapıp sonra 449 gün (15 ay) isteğe bağlı sigortalı olabilir. Çalışarak 449 günü tamamlayacaksa önce çalışıp en son bir bankadan kredi çekerek bin 440 günü ödeyip hemen emekli olabilir. Doğum borçlanması için günlük en az 9 TL'den toplam 12 bin 960 TL ödeyebilirsiniz. İsteğe bağlı prim ise aylık 268 TL olarak ödenebilir.

Kaynak : Sözcü Gazetesi