Marmaray Tüp Geçiti ve Gebze Halkalı Banliyö Hattı

Üsküdar Sirkeci arasında boğazın 60 metre dibine yerleştirilen deniz dibine yerleştirilen tüplerle Marmaray 76,3 km uzunluğundaki Halkalı - Gebze arasındaki mesafeyi 105 dakikada alması planlanmakta.
Marmaray, temelleri 2004 yılında atılan ve yapımı devam eden, Avrupa ve Asya yakasını İstanbul Boğazı'nın altından birleştirecek, üç bölümden oluşan banliyö hattı iyileştirme projesidir. Marmaray, Manş Denizi'ndeki Eurotunnel benzeri bir demiryolu projesidir. Halkalı ile Gebze arasında çalışacaktır. Bununla beraber İstanbul metrosuna bağlantıları vardır. 1 milyon kişinin ulaşım süresini kısaltacak, enerji ve zaman tasarrufu yaptıracak proje, motorize araçların kullanımının da azalması ile hava kalitesine iyileştirilmesine büyük fayda sağlayacaktır.

Boğaziçi Köprüsü ve FSM Köprüsü'nün de iş yükünü azaltacaktır.

İnşaat tamamlandığında Marmaray'a bağlı hat, 1,4 km. (Tüp tünel) ve 12,2 km. (Delme tünel) TBM boğaz geçişi ve Avrupa yakasında Halkalı-Sirkeci, Anadolu yakasında Gebze-Haydarpaşa arasındaki kısımlar olmak üzere yaklaşık olarak 76 km uzunluğunda olması planlanmaktadır. Farklı kıtalardaki demiryolları İstanbul Boğazı'nın altından batırma tüp tüneller ile birleştirilecektir. Marmaray Projesi 60,46 metre ile, raylı sistemler tarafından kullanılan dünyanın en derin batırma tüneline sahiptir. Projenin kullanım ömrü 100 yıldır. İnşaatı %95 oranında tamamlanan Marmaray'ın deneme seferlerine 1 Ağustos 2013'de başlanacak.

marmaray istasyonları

Sayılarla Marmaray

Toplam Hat Uzunluğu 76,3 km
Minimum Dönüş Yarıçapı 300 m.
Ortalama İstasyon Aralığı 1,9 Km.
Gebze-Ayrılıkçeşme ve Halkalı-Kazlıçeşme arasındaki hat sayısı 3
Ayrılıkçeşme-Kazlıçeşme arasındaki hat sayısı 2
Tüp Tünel Uzunluğu 1.387 m.
Yüzeysel Metro Kesimi Uzunluğu 63 km
Şehirler arası çalışan trenlerle transfer noktası 8
Şehiriçi çalışan metro hatları ile bağlantılar 4
Yüzeydeki İstasyon Sayısı 36 adet

Yeraltındaki tünel uzunluğu 13,6 km
Delme Tünel Uzunluğu 9,8 km
Batırma Tüp Tünel Uzunluğu 1,4 km
Aç Kapa Tünel Uzunluğu 2,4 km
Yeraltındaki İstasyon Sayısı 3 adet
Yerüstündeki İstasyon Sayısı 37 adet
İstasyon Boyu 225 m (en az )
Bir yöndeki yolcu sayısı 75.000 yolcu/saat/tek yön
Maksimum Eğim %1,8
Maksimum Hız 100 km/saat
Ticari Hız 45 km/saat
Tren Sefer Sayısı 2-10 dakika
Araç Sayısı 440 (2014 Yılı )

Marmaray Bağlantıları

İbrahimağa, Sirkeci, Üsküdar ve Yenikapı istasyonlarında sistem diğer metro hatlarıyla bağlantılı olacaktır. Gelecekteki bağlantılar ile birlikte Atatürk Havalimanı ile Sabiha Gökçen Havalimanı bağlantılı olacaktır.

M4 hattı
Bostancı - Dudullu metro hattı
Bakırköy - Beylikdüzü metro hattı

Marmaray Maliyet

BC1 (Raylı Tüp Tünel geçişi ve İstasyonlar): 3,3 milyar lira
CR1 işi (Banliyo Hatları İyileştirmesi): 1,042 milyar euro
CR2 (Demiryolu Araç Temini): 586 milyon €
Müşavirlik Hizmeti: 264 milyon lira

Marmaray Yatırım

(Jica-Japon Uluslararası İşbirliği Bankası)
Avrupa Konseyi Kalkınma bankası
Avrupa Yatırım bankası
tarafından finanse edilmektedir.

Marmaray Öngörülen yolculuk süreleri

  • Gebze - Halkalı 105 dakika
  • Bostancı - Bakırköy 37 dakika
  • Söğütlüçeşme - Yenikapı 12 dakika
  • Üsküdar - Sirkeci 4 dakika 

Marmaray Çalışma Saatleri

Sistemin öngörülen çalışma saatleri şöyledir; 

  • Şehiriçi Yolcu Trenleri

Yolcu trenleri 06:00-09:00 ve 16:00-19:00 saat aralıklarında tüp tüneli kullanabileceklerdir.

  • Şehirler arası Yolcu Trenleri

Yolcu trenlerinin kullanım saatleri dışında sistemi kullanabileceklerdir.

  • Yük Trenleri

Sistemi, 00:00-05:00 saat aralıklarında kullanabileceklerdir.

Marmaray Zaman Kazançları

  • 2013 yılı itibariyle 15 milyon saat,
  • 2015 yılı itibariyle 25 milyon saat,
  • Sistemlerin kapasitesi tam kullanılabilir hale geldiğinde, elde edilecek zaman tasarrufu yılda yaklaşık 36 milyon saat veya tüm dünya genelinde her gün insanlar tarafından kazanılan yaklaşık 100.000 saat (11.4 yıl) olacaktır.

Marmaray Bölümleri

Toplam üç bölümden oluşmaktadır.

BC1 Raylı Tüp Tünel geçişi ve İstasyonlar

Proje'nin Boğaz Geçişi kısmı (BC1 Sözleşmesi) Taisei-Gama-Nurol Ortak Girişimi tarafından yürütülmektedir. Maliyeti 3,3 milyar liradır.

CR1 Banliyo Hatları İyileştirmesi

Haydarpaşa-Gebze ve Sirkeci-Halkalı banliyo hatlarının iyileştirilmesidir. (Elektriksel, mekanik ve yapısal) Bu kapsamda Anadolu yakasında, ortalama iki istasyon arası 4,5 km. olan 10, Avrupa yakasında 2 ekstra hat açılacaktır. Maliyeti 1,042 milyar euro'dur.

CR2 Demiryolu Araç Temini

2014 yılına kadar toplamda 440 araç alınması planlanmaktadır. Araçlar Ulaştırma Bakanlığı tarafından temin edilmektedir. [20][21] Araç alımlarınına başlanmıştır. [22] Maliyeti 586 milyon dolardır.

Marmaray Özellikleri

Marmaray projesi, Avrupa çıkışının Yedikule'de olması nedeniyle trafik yükünü tarihi yarımada'nın dışına taşıyacak ve eski eserlerin korunmasına katkıda bulunacaktır. Marmaray'la birlikte Boğaz geçişi 2 dakikaya inmekte ve Halkalı - Gebze arasındaki uzaklığın 105 dakikada alınması planlanmaktadır.

Batırma Tüp Özellikleri

Eminönü ve Üsküdar arasında batırılmış tüp tünelin toplam uzunluğu 1.387 metredir. 8 tane 135 metre, 2 tane 110 metre ve 1 tane 98,5 metrelik tüplerin ağırlıkları 12 ile 18 bin ton arasında değişir. Bu tüpler iki bölümden oluşur. 30 santimetre kalınlığında bir çeşit conta ile emişle birbirine bağlanmaktadır. Batırma tünelin yüksekliği 8,75 metre, genişliği ise 15,5 metredir.

Tüplerin Üretimi

Tuzla'da tüpleri üretmek için iki tane gemi havuzu bulunur. Ağızları kapalı biçimde çelikten üretilirler. Her bir tüp için yaklaşık olarak 1.000 ton çelik çubuk kullanıldı. Bu tünellerde 100 metrede bir acil çıkış kapısı bulunur. Sistemin yangın güvenliği tünel içerisine ve istasyon binalarına inşa edilecek.

Tüplerin Yerleştirilmesi

Tüpleri yerleştirmek için deniz kumu kaldırılır. Tüneller 10 tane su tankının yardımıyla yerleştirilir. Tanklara su ilavesi yapılarak yön kontrolü yapılır. Üzeri 4 metre taş bloklar ve kum ile kaplanır. Bu, tüpleri gemi batıklarından korur.

Marmaray ve Arkeolojik Kalıntılar

9 Mayıs 2004'te arkeolojik kazılar başladı. Uzman arkeologlarla ve İstanbul Arkeolojik Müzeler Yönetimi altında, önemli tarihi kalıntılar çıkarılmıştır. Suyun altında yapılan araştırmalar bütün dünyada büyük heyecan uyandırdı. Marmaray bütçesiyle bu yüzyıllar öncesinden gelen hazineler gün yüzüne çıkarılmıştır. İlgili kurumlar Marmaray projesi sırasında yer altındaki tarihi eserlere en az düzeyde zarar verecek şekilde çalışmaları düzenlemişlerdir. Etkilenebilir alanlar hakkında kapsamlı çalışmalar yapılmıştır. Teklif aşamasının hemen öncesinde, güzergahı boyunca tarihi yapıları bir envanterini hazırlanmış ve uyum pozisyonu tespit edildi. Proje kapsamında Asya yakasında; Üsküdar, Ayrılıkçeşme ve Kadıköy, Avrupa yakasında; Sirkeci, Yenikapı ve Yedikule'de bulunan tarihi eserler gün yüzüne çıkarılmıştır. İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin şehir planlama müdürlüğü çıkan tarihi eserlerle Yenikapı'da bir müze yapacaktır. Gelecekte Yenikapı müze-istasyon şeklinde gemi batıkları ve el yapımı tarihi ürünlerle çalışacaktır.
Kültür ve Tabiat Varlıklarını İstanbul Bölge Koruma Kurulu onayı ile, Yenikapı cut & cover istasyonu sitesinde tarihi yapılar tasfiye edildi ve istasyon inşaatı tamamlandıktan sonra yeniden inşa edilecektir. Koruma Komitesi çözümleri uyarınca, Kızıltoprak, Bostancı, Feneryolu, Maltepe, Göztepe, Kartal, Erenköy, Yunus ve Suadiye istasyonları, tarihi özellikleri nedeniyle, mevcut yerlerde muhafaza edilecektir. 

  • Bazı Tarihi Eserler;
  • 36 gemi
  • Liman
  • Sur
  • Tünel
  • Kral mezarı 
  • Toplamda 11.000 bulgu ve eser. 
  • 8.500 yıl öncesine ait ayak izleri (36-42 ayak numaralarına sahip, ortalaması 38 olacak şekilde)
  • 19 Nisan 2012 itibariyle 390 ayak izi (Bu sayının 1.000'e ulaşacağı tahmin ediliyor.)

Buluntuların yüzünden projenin uzaması yüzünden Başbakan Recep Tayyip Erdoğan tarafından aşağıdaki açıklama yapılmıştır:

Bizim dönemimizde başladığımız proje aslında 2010'a yetişebililirdi. Bize gecikmek yakışmaz, ertelemek yakışmaz. Sürekli yok arkeolojik şey, yok çömlek çıktı, yok şu çıktı, yok bu çıktı ile önümüze engeller koydular. Bunlar insandan çok daha mı önemliydi. Yok kuruluydu, yok yargısıydı bunlara takılıp kaldık. 3 sene bizi engellediler. Marmaray'ın işletmeye açılmaması değil maddi kaybı da ciddi noktada. Bundan sonra engel mengel tanımıyoruz, bedeli ne olursa olsun.

—26 Şubat 2011 Recep Tayyip Erdoğan

Yenikapı Transfer Merkezi ve Arkeopark Alan

Kazılarda bulunan tarihi eserler müze-istasyon şeklinde yapılacak bu yapıda sergilenecek.

Marmaray, Osmanlı Zamanındaki Projeler ve Dünyadaki Örnekleri

1987 yılında ilk geniş kapsamlı fizibilite etüdüyle, projenin ana hatları belirlendi. Güncellemelerle proje aşaması 1998 yılında biten Marmaray'ın inşasına 2004 yılında başlandı.
Yeraltı Araştırmaları
1985-1987 arasında ilk yer araştırmaları başladı. 2004 yılındaki çalışmalarda 460 metre derinlikte elde edilen bulgular çalışmalar açısından risk taşımaktaydı. Tünel zemininin 4 metre yukarısında bu riskler artmaktadır. Bu riskten dolayı zemin sağlamlaştırılmıştır.

Bu çalışmaların ilki, köprü olarak 1500 yıllarında Leonardo da Vinci tarafından Sultan II. Bayezid Han'a sunulmuştur.[kaynak belirtilmeli] Bu projede Haliç üzerine bir köprü düşünülmüş, ayrıca bir açılır kapanır köprünün de Boğaz'a yapılması teklif edilmiştir. Uzun yıllar böyle bir proje hayata geçmemiş, ancak 1836 yılına gelindiğinde Haliç'te ilk köprü hizmete girmiştir.

İstanbul Boğazı'nın altından geçecek bir demiryolu tüneli düşüncesi ilk kez 1860'lı yıllarda Sultan Abdülmecid tarafından dile getirildi.[kaynak belirtilmeli] Abdülhamit zamanında, 1902'de Amerikalı mühendisler Tünel-i Bahri'nin beratını aldılar. Proje, Salacak-Sarayburnu arasında, denizin altına dikilen 16 sütunun üzerinden geçen bir tüneli kapsıyordu. 1980'li yıllarda Boğaziçi Köprüsü'nün trafiğe yetmemesi üzerine yeni bir köprü ya da bir denizaltı tünelinin yapılması gündeme gelmiştir.

İnşa edilen ilk batırma tüp tünel, 1894 yılında kanalizasyon amaçları için Kuzey Amerika'da inşa edilmiştir. Trafik amaçları için bu teknik kullanılarak yapılan ilk tüneller de Amerika Birleşik Devletlerinde inşa edilmiştir. Bunlardan ilki, 1906-1910 yıllarında inşa edilen Michigan Merkezi Demiryolları tünelidir. Avrupa'da, bu tekniği ilk uygulayan ülke Hollanda olmuştur; ve Rotterdam'da inşa edilen Maas Tüneli 1942 yılında hizmete açılmıştır. Asya'da bu tekniği ilk uygulayan ülke Japonya olmuştur ve Osaka'da inşa edilen iki tüplü karayolu tüneli (Aji Nehri Tüneli) 1944 yılında hizmete açılmıştır. Buna karşılık bu tünellerin sayısı, 1950li yıllarda sağlam ve etkisi kanıtlanmış bir endüstriyel teknik geliştirilene kadar sınırlı düzeyde kalmıştır; bu tekniğin geliştirilmesinden sonra ise birçok ülkede geniş ölçekli projelerin yapımına başlanabilmiştir.

Marmaray Foto Galeri